1 Aylık Trafik Sigortası Olur Mu? Kısa Süreli Poliçeler Üzerine Derin Bir Bakış
Bir akşam çayımı yudumlarken, bir arkadaşım sordu: “Ya arabayı sadece yazın kullanıyorum, 1‑2 ay yeterli; acaba 1 aylık trafik sigortası yaptırabilir miyim?” İlk duyduğumda kulağa cazip geldi ama… Türkiye’de gerçekten öyle bir şey mümkün mü? Bu soru üzerine oturdum, kazdım, okudum — ortaya çıkan tablo düşündürücü. Gelin birlikte bakalım: Kısa süreli trafik sigortası mi, yoksa yalnızca bir sigorta hayali mi?
Trafik Sigortası Neden Zorunlu? Temel Kurallar
Ülkemizde tüm motorlu araçların yasal olarak sahip olması gereken zorunlu sigorta türü Zorunlu Trafik Sigortası; amacı, kaza durumunda karşı tarafın zararını teminat altına almak. Böylece hem trafikte güvence oluşuyor hem de sorumluluk açısından netlik sağlanıyor. ([Trip to Izmir][1])
Standart uygulama bu sigortanın 1 yıl geçerli olması yönünde: Poliçe genelde yıllık düzenleniyor ve yıl sonunda yenilenmesi gerekiyor. ([İkamet Sigortam][2])
Peki ya “sadece birkaç ay kullanırım, 1 aylık yeter” diyenler? İşte asıl mesele burada başlıyor.
Gerçek Hayatta “1 Aylık Trafik Sigortası” Ne Kadar Mümkün?
Resmî düzenleme açısından: Normal, tescilli bir araç için sigorta süresi 1 yıldır. Kısa süreli — örneğin 1, 3 veya 6 aylık — trafik sigortası kişisel kullanım amacıyla genellikle mümkün değildir. ([Sigortam.net][3])
Ancak piyasada “kısa süreli trafik sigortası” ifadesiyle bazı poliçeler duyulabiliyor. Bu poliçelerin muhatabı genelde şu gruplar:
Türkiye’de tescili henüz tamamlanmamış, geçici plakalı araçlar
İthal edilip, ruhsatı düzenlenmemiş araçlar
Araç bayileri, galeriler — test sürüşü, taşıma veya geçici kullanım gerektiren durumlarda
Transit geçiş yapan taşıtlar, yurt dışından Türkiye’ye gelen araçlar vb. ([Sigortam.net][3])
Yani özetle: “Sahip olduğum özel aracı bir ay kullanayım, sigortayı aylık yapalım” isteyen sıradan bir sürücü için kısa süreli poliçe çoğu sigorta şirketi tarafından kabul edilmiyor.
Neden Kısa Süreli Poliçeler Yaygın Değil?
Çünkü zorunluluk teminatı ve yasal düzenlemeler, yıllık sigortayı esas alıyor. Trafikte her an olabilecek kazalar karşısında sürekli risk altında olmamak için bu uzun vadeli garanti gerekiyor.
Ayrıca sigorta şirketleri için de tek seferlik, kısa vadeli poliçeler; inceleme, risk hesaplama ve idari iş yükü anlamında sürdürülebilir olmayabiliyor. Özellikle bireysel araçlar bakımından sürekli yenilenmesi gereken poliçe yapısı, şirketler açısından daha stabil.
Bu yüzden kısa süreli sigorta teklifleri sınırlı, koşulları net ve çoğunlukla “özel durum”tan ibaret: araç satışı, geçici plaka, ithal araç, galeri aracı gibi.
Kısa Süreli Sigortaların Günümüzdeki Yeri ve Sıkça Duyulan Yanılsamalar
Bazı internet sitelerinde “kısa süreli trafik sigortası” tanımlamaları yapılabilse de — günlük, haftalık, aylık ya da üç aylık — bunlar genelde yukarıdaki özel durumlara odaklanıyor. ([CCMotor][4])
Ne var ki; sıradan araç sahipleri bu teklifleri gördüğünde “Demek ki normalde olur” gibi bir algıya kapılabiliyor. Bu algı, sigorta ve trafik kanunlarının pratik gerçekliğiyle çelişiyor.
Aynı zamanda, özellikle mevsimlik kullanım (örneğin yazlık araçlar, tatil aracı vs.) gibi durumlarda, insanlar “1‑2 aylık sigorta olsa ne güzel olurdu” diyor. Buna çözüm olarak “kısa süreli poliçe” umut gibi duruyor fakat yasal zeminde karşılığı zayıf.
Gelecekte Ne Değişebilir? — Kısa Süreli Sigorta ve Esnek Modeller
Dünyada bazı ülkelerde “kullanım kadar öde” (“pay-as-you-drive”) gibi araç sigortası modelleri konuşuluyor. ([Vikipedi][5]) Bu modelde; sigorta primi, arabanın ne kadar kullanıldığına, hangi dönemlerde sürdüğüne göre hesaplanıyor.
Türkiye’de bu tür esneklik hâlâ yaygın değil; fakat sigorta sektöründe mobilite, kullanım sıklığı, mevsimsel kullanım gibi değişkenler göz önünde bulundurulursa — özellikle genç sürücüler, şehir içinde nadiren araç kullananlar ya da yazlık araç sahipleri için — kısa vadeli poliçeler ya da modüler sistemler gelecekte gündeme gelebilir. Bu tip bir dönüşüm, hem sigorta şirketleri hem de araç sahipleri açısından avantaj olabilir: Daha adil fiyatlandırma, gereksiz harcamalardan kaçınma, kısa dönem ihtiyaçlarına uygun çözüm.
Ancak bu senaryonun gerçekleşebilmesi için yasal düzenlemeler, sigorta şirketlerinin risk modelleri ve toplumsal algının değişmesi gerek.
Arkadaşça Bir Değerlendirme: Sen Ne Düşünüyorsun?
Eğer arabanı sadece birkaç ay kullanıyorsan, kısa süreli sigorta fikri mantıklı görünebilir. Ama şu an için mevcut kurallar, sigorta şirketlerinin uygulamaları ve yasal zorunluluklar; bunu sıradan bir şehir aracı için genellikle mümkün kılmıyor.
Peki ya siz? Mevsimlik araç kullanan biriyseniz, kısa süreli sigorta sizin için adil bir seçenek olur muydu? Sigorta sektörü sizce bu tarz esneklikleri sunmalı mı? Trafikte adalet ve esneklik dengesi nasıl sağlanmalı? Yorumlarınızı ve deneyimlerinizi bekliyorum.
[1]: “Car insurance in Turkey – All you need to know – Trip to İzmir”
[2]: “Everything to Know about Car Insurance in Turkey”
[3]: “Kısa Süreli Trafik Sigortası İçin Hemen Teklif Al”
[4]: “1 aylık trafik sigortası olur mu? – ccmotor.com.tr”
[5]: “Vehicle insurance”